Kapadvies Alblasstraat 19 - 29

Het betreft de kap en compensatie van 50 bosplantsoen bomen en 1 solitaire laanboom (Ginkgo biloba) om de uitbreiding van het woonwagenkamp aan de Alblasstraat mogelijk te maken.

Aanleiding

In een eerder stadium heeft TGE al aandacht besteed aan het aanpassen van het bestemmingsplan op deze locatie. Hierin wordt het oppervlak aan bestemming groen ingeperkt ten behoeve van meerdere extra woningen op de woonwagenlocatie. Zie Advies bestemmingsplan V Kerkdorp Acht 2007 (herziening) - Stichting Trefpunt (trefpuntgroeneindhoven.nl). In dit stadium was al duidelijk dat er zo’n 50 bomen gekapt zouden moeten worden. Echter hebben we aangegeven dat het verlies aan groen oppervlak gecompenseerd kon worden door de (matige) kwaliteit van het groen te verhogen. Daarvoor is nu een plan gemaakt en ingediend, als compensatieplan voor de huidige kapaanvraag.

Naast de bomen in het bosplantsoen, is er ook 1 laanboom toegevoegd aan de kapaanvraag; een Ginkgo biloba.

Afweging

De 50 bomen in het bosplantsoen zijn beoordeeld en hebben een matige tot slechte conditie. Sommige bomen zijn al dood. De totale monetaire waarde van de bomen is daarom geschat op slechts €12.667,. Het gaat om een combinatie van fijnspar, reuzenzilverspar, berken en eiken met een leeftijd van zo’n 32 jaar. Bij het verwijderen van bomen is ook rekening gehouden met de overlevingskansen van de naastgelegen bomen, die nu plots vrij komen te staan ten opzichte van de wind. Een aantal van de bomen die buiten het uitbreidingsgebied staan, kunnen daarom niet blijven vanwege verdroging- en windworp gevaar.

Compensatieplan

De randvoorwaarden voor de groeninvulling waren, in het kader van het nieuwe bestemmingsplan met extra woningen, als volgt:

• Duurzaam behoud van groen in de kleiner wordende groenstrook die het terrein voor woonwagens omlijst
• Waterberging in de groenstrook met een capaciteit van 77 m3

Een ontwerp voor de groenstroken is te zien in afbeelding 1. Hierin zijn greppels getekend. Greppels hebben een functie voor de waterberging. Niet alleen bergen zij het water op locatie, ook het hemelwater vanaf de woningen wordt afgekoppeld naar de greppels. Met de vrijgekomen grond worden rabatten opgeworpen. Deze rabatten leveren in feite extra doorwortelbaar volume voor bomen. Een deel van het aanwezige groen zal geruimd worden ten behoeve van de waterberging en op te werpen rabatten. Een ander deel wordt geruimd ten behoeve van de nieuw in te richten standplaatsen.

De strook bomen en heesters direct langs de Alblasstraat kan niet behouden blijven. De uitbreiding en de fundering van de te bouwen woning op deze woonwagenlocatie komen te dicht op de bomen van de groenstrook. Er blijft een smalle groenstrook over tussen de woning en het trottoir. Te smal en te dicht op de woning om deze als bosplantsoen aan te planten. Hier komt een geschoren haag van 3 rijen rode beuken.   

De strook groen ten zuiden van het standplaatsencomplex, parallel aan de Spaarnestraat, kan vrijwel geheel behouden blijven. Hier staan heesters met enkele bomen; berken, reuzenspar en krentenboom. Alleen aan de oostzijde van de strook zullen struiken en bomen verwijderd worden om waterbergingsruimte te realiseren.

Langs de Zaanstraat wordt de groenstrook uitgebreid over het huidige trottoir. Er zal enkel een uitstapstrook van 45cm breed overblijven. Een dergelijke smalle strook wordt gemakkelijk in één seizoen overgroeid. Hier komt daarom een strook struikhout dat aan de trottoir-zijde jaarlijks wordt geschoren. Gekozen is voor 3 rijen van gevarieerd bosplantsoen; Taxus, Sleedoorn, Liguster, Meidoorn, en Wegedoorn.

De ruimte die aldus ontstaat tussen het standplaatsen terrein en de hagen wordt ingericht als een rabatten bos. Greppels met een insteek-bovenmaat van 6 m x 2,5 m en een onderlinge afstand van 2,5 meter worden gegraven. Tussen de greppels kan de vrijkomende grond verwerkt worden. Het rabattenbos dat gemaakt wordt heeft qua bodem en vegetatiekeuze meer gelegenheid voor ontwikkeling van verscheidenheid aan flora en fauna. De greppels en rabatten creëren droge en vochtige situaties tegelijkertijd. In de greppels worden elzen aangeplant. Op de rabatten aanplant van lindes, vuilboom, hazelaar en een naaldboom: de Calocedrus decurrens. Struikvormers hazelaar, liguster en vuilboom. Van nature zullen er ook soorten binnen komen. Deze bomen zijn veelal inheemse soorten, die zich thuis voelen in het leemrijke rabattenmilieu, en die een uitstekende humusvorming mogelijk maken. De greppels komen daardoor niet vol te liggen met onverteerd blad. De ceder is toegevoegd om groenblijvers te hebben. Om die reden is ook de liguster toegevoegd. Als onderbegroeiing worden tongvaren, eikvaren en dubbelloofvaren op de rand van de greppels geplant.

Bij elkaar komt er 800m2 rabattenbos, met aanplant van 132 boom- en struikvormers.

Verder zijn er maatregelen genomen om de ecologische waarde van het groen zowel op korte en lange termijn te verbeteren:

• de stammen van de te verwijderen bomen zullen op de op te werpen rabatten verwerkt worden. De stammen zijn na velling van waarde voor insecten en schimmels, bodemleven en nieuwe vegetatie.
• De stobben ter plaatse van de te maken rabatten blijven zitten en blijven ondergronds ecologisch functioneel – zij maken het makkelijker voor de nieuwe bomen om te wortelen en te integreren met het ondergronds bodemleven.
• Wanneer de rabatten gelegd zijn, wordt er een laag van 3cm schimmeldominante humuscompost opgebracht op de rabat.

Het totale compensatieplan behelst zo’n €23.000,-, waarbij de waarde van het huidige bosplantsoen ruimschoots wordt gecompenseerd.

Naast het bovengenoemde plan, moet er ook nog 1 laanboom verwijderd worden ten behoeve van een extra ontsluiting van het woonwagencomplex. Een Ginkgo biloba, die aan de noordkant staat van de woning met huisnummer 13 aan de Spaarnestraat. Deze boom is getaxeerd op een waarde van ~€2.400,-. Compensatie is nog niet gepland, maar is mogelijk binnen de groenstroken, danwel als boom op het binnenterrein van de woonwagens.

Conclusie

TGE ziet hier een plan waar een relatief groot groen oppervlak helaas verliest aan kwantiteit, maar wint aan kwaliteit bij de herinrichting. In de nieuwe situatie is er meer structuur in de bodem, meer organisch materiaal beschikbaar voor bodemontwikkeling, meer vocht beschikbaar voor instandhouding en groei van de vegetatie en een veel groter aandeel en diversiteit van inheemse boom en struiksoorten. Op zowel de korte als lange termijn zal de ecologische waarde van het plantsoen toenemen, evenals de “ecosysteem diensten” waarmee zij de omgeving dient. Gedurende de eerste jaren na de inrichting is de massa groen wel minder dan in de huidige situatie. Echter zal de groenproductie van het nieuwe terrein zal snel op gang komen. 

We kennen uit de praktijk van de bosaanleg in de streek Acht en Woensel en verder in Brabant de aanleg van bos op rabatten. De greppels gelegen tussen de rabatten fungeren als waterberging en t.z.t. water levering en de rabatten zijn een gunstig, net iets hoger gelegen milieu voor de bomen en hun wortelgroei. Deze bodeminrichting is gepraktiseerd op allerlei diverse natte gronden met en zonder ondoordringbare of moeilijk doordringbare onderlaag.

Gezien het verlies aan groen oppervlak, adviseren we wel om de laanboom die moet wijken, de Ginkgo, niet ook nog eens te laten vallen onder het huidige compensatieplan. Gebruik dit liever om de groenstructuur door de wijk heen te verbinden, via een boom op het binnenterrein danwel een extra laanboom op een andere locatie.

Bovenstaande en uitgelichte foto van dit artikel zijn genomen door Bea Straver, op 10-09-2021.