Kapadvies Celsius fase 3

Het advies luidt: positief

Het betreft de kap en compensatie van 60 bomen om de realisatie mogelijk te maken van plan Celsius, fase 3. Het plangebied wordt begrensd door de Burgmanstraat, Newtonplein, Newtonstraat, Drebbelstraat, Celsiusplein en achterkant woningen Groenewoudseweg.

Aanleiding

Het plan Celsius is een stadsvernieuwing dat in meerdere fases wordt uitgevoerd. Na realisatie van fase 1 en 2 is nu de derde fase aan de beurt. Om deze ontwikkeling mogelijk te maken dient een deel van de bomen in de openbare ruimte en alle bomen in de voormalige tuinen te worden gekapt. Het gaat om 40 bomen in de (voormalige) achtertuinen en 20 bomen in de openbare ruimte. In overleg met Trefpunt Groen Eindhoven zijn alle bomen beoordeeld en op waarde bepaald. Om de sloop van de woningen niet te vertragen is tevens afgesproken dat de bomen in de (voormalige) achtertuinen na beoordeling konden worden gekapt. De waarde van deze bomen, welke een basis vormt voor de toets van het compensatieplan, ligt hiermee immers vast. Gelet op de beoogde ontwikkeling kunnen deze bomen in de (voormalige) achtertuinen niet ingepast worden. Zou dit al mogelijk zijn dan zouden de bomen bij de sloop van de woningen, dan wel bij de bouwactiviteiten, zwaar beschadigd raken.

In tabel 1 zijn de bomen opgenomen in de (voormalige) openbare ruimte die gekapt zullen worden in het kader van de ontwikkeling. Hierbij komen tevens drie paardenkastanjes die leiden aan de bloedingsziekte. Deze bomen zijn op verzoek van de gemeentelijke boombeheerder later toegevoegd aan de kaplijst.  In tabel 2 zijn de 40 bomen opgenomen in de (voormalige) achtertuinen die omwille van de sloop van de bestaande woningen reeds gekapt zijn.

De waarde van de 60 bestaande bomen is bepaald door FJ Boomadvies. De 20 bomen in de openbare ruimte vertegenwoordigen samen een waarde van €48.600,00. De 40 bomen in de (voormalige) achtertuinen zijn gewaardeerd op €28.000,00. De lagere waarde van de bomen in de achtertuinen komt door de slechte kwaliteit waarin de meeste bomen verkeren. Veel bomen in de tuinen bevatten aantastingen zoals snoeiwonden, dood hout of schimmels door slecht- of achterstallig onderhoud. Tezamen vertegenwoordigen de 60 bomen een waarde van €76.600,00. Dit bedrag vormt tevens de onderlegger voor het compensatieplan.

De 60 bomen worden om een rode reden gekapt. De waarde van deze bomen (voor de ecologie, luchtkwaliteit, beeldkwaliteit, hydrologie etc.) moet hierom binnen het plangebied gecompenseerd worden middels aanplant van nieuwe bomen. De ontwikkelaar heeft één compensatieplan laten maken voor fase 3 en fase 4. Hierbij dient rekening gehouden te worden dat in fase 4 – bovenop de 60 te kappen bomen uit fase 3 – nog extra bomen zullen worden gekapt. De volgende soorten en aantallen nieuwe bomen maken deel uit van het compensatieplan (fase 3 en 4):

Naast de herplant van deze 86 nieuwe bomen wordt tevens geïnvesteerd in ander groen dat de leefbaarheid en de toekomstbestendigheid van Celsius fasen 3+4 en haar omgeving een boost zal geven. Zo zullen vele heesters worden aangeplant in diverse soorten. Tevens wordt het plangebied aangekleed met verschillende hagen, diverse soorten vaste planten, klimplanten, bolgewassen en kruidenrijke grasmengels. Het volledige beplantingsplan is hier te bekijken.

Afweging

Om tot een advies te komen is gekeken naar de zorgvuldigheid waarmee binnen het project is omgegaan met het bestaande groen en naar hetgeen wat terug zal komen voor de te kappen bomen (het compensatieplan).

Zorgvuldigheid
Trefpunt Groen Eindhoven heeft de inventarisatie van de 40 bomen in de (voormalige) achtertuinen bestudeerd en zijn de 20 bomen in de (voormalige) openbare ruimte ter plaatse beoordeeld. De bomen in de achtertuinen zijn allen zeer laag in kwaliteit. Door slecht of afwezigheid van onderhoud zijn veel bomen aangetasten of vormen een risico voor de omgeving. De acht te kappen paardenkastanjes op het Newtonplein verkeren duidelijk in een slechte conditie. De bomen lopen sterk terug in conditie en vertonen allen, in meer of mindere mate, tekenen van de kastanjebloedingsziekte; loslaten van bast, dood hout, afwezigheid fijne vertwijging, rode kleur op stam. De vijf gekandelaberde platanen springen het meest in het oog vanwege hun omvang en het gekandelaberde beeld. Gelet op de positionering van de huidige bomen en hun omvang is het behouden of verplanten van de platanen niet mogelijk gebleken in relatie tot de nieuwbouw. De vijf platanen zullen worden gekapt om een rode reden.

De ontwikkelaar is voornemens enkele bestaande bomen op het Celciusplein te kappen. Daar waar deze bomen op basis van het planvoornemen inpasbaar lijken heeft TGE verzocht behoud van deze bomen te overwegen. Buro Lubbers, (landschapsarchitectuur en stedenbouw) heeft behoud van de bomen onderzocht i.r.t. het nieuwe plan. Uit stedenbouwkundige overwegingen is gekozen voor kap en (ruime) compensatie op het Celsiusplein zodat de bomen qua soort, omvang en groeiplaats in relatie tot elkaar passend zijn en het middendeel van het Celsiusplein open blijft. Deze esthetische stedenbouwkundige motivatie is voor TGE, welke toetst aan de Verordening Bomen, geen reden voor kap van bestaande bomen. Echter, de matige kwaliteit van de bestaande bomen (afbeelding 1), in combinatie met de ruime compensatie op locatie, maken dat TGE zich kan aansluiten bij het planvoornemen. De boomwaarde zal met enkele jaren teruggebracht zijn. Ook in de Newtonstraat stonden twee bomen op de kaplijst welke mogelijk inpasbaar leken (nr. 32 – iep en nr. 37 – haagbeuk). Behoud van deze bomen is echter niet mogelijk gebleken in relatie tot de nieuwbouw en infrastructuur.

Over het algemeen kan gesteld worden dat zorgvuldig is omgesprongen met het bestaande groen. De meest waardevolle bomen worden ingepast, zoals de lindes, esdoorns en iep in de Brugmanstraat (afbeelding 2). Voor de te behouden bomen is onderzocht wat de invloed van het project is op deze bestaande bomen (Boom Effect Analyse). De resultaten uit de BEA zijn positief. Met de herontwikkeling worden de groeiplaatsen van een deel van de te behouden bomen zelfs verbeterd/vergroend waarmee de toekomstverwachting wordt verhoogd.

Compensatieplan

De waarde van de te kappen bomen vormt de onderlegger voor het compensatieplan. In fase 3 moet voor een totaalwaarde van €76.600,00 worden gecompenseerd. Deze waarde wordt met het compensatieplan van fase 3 en 4 gedekt. De geschatte herplantwaarde van de nieuw aan te planten bomen is €86.000,00 euro. Deze schatting is gebaseerd op de gemiddelde aanplantkosten van een nieuwe stadsboom à €1.000,- (aanschaf boom, plantgat, onderbeplanting, drie jaar garantie en nazorg). Voor deze fase (3) en voor deze kapaanvraag volstaat de compensatie van 86 nieuwe bomen dus ruim. De ‘overcompensatie’ van €9.400,00 kan meegenomen worden in de compensatietoets van fase 4. Of dit voldoende is zal t.z.t. moeten blijken uit het aantal te kappen bomen in fase 4 en de waarde hiervan. Mocht de compensatieopgave voor fase 4 niet gedekt kunnen worden door deze ‘overwaarde’ van €9.400,00 dient een aanvullend compensatieplan opgesteld te worden, fysiek of – wanneer dit onmogelijk blijkt – middels een storting in het bomencompensatiefonds van de gemeente Eindhoven.

Voor fase 3, en dus voor deze kapaanvraag, voldoet de compensatie aan de criteria van de Verordening Bomen 2015 van de gemeente Eindhoven. Trefpunt Groen Eindhoven is blij met de grote variatie aan bomen die terug zullen komen in het plangebied. Dit maakt het bomenbestand veerkrachtiger en dus beter bestand tegen ziekte, plagen, droogte en storm. Voor de nieuw aan te planten bomen adviseert TGE te zorgen voor ruime plantgaten en goede groeiplaatsomstandigheden (boomaarde/-granulaat, onderbeplanting). Dit geldt in het bijzonder voor de bomen op het Celsiusplein waar de bomen in de verharding komen te staan. Streef naar een groeiplaats ter grootte van de kroonomvang bij een leeftijd van 40 jaar en plant deze aan met onderbeplanting. Dit biedt tevens de mogelijkheid het blad onder de bomen te laten liggen tussen de beplanting. Dit blad vormt een belangrijke voedingsbron voor de bomen.

Conclusie

Trefpunt Groen Eindhoven staat positief tegenover de voorgenomen kap en compensatie die de ontwikkeling mogelijk maakt van plan Celsius, fase 3. Met de aanplant van vele nieuwe bomen en openbaar groen kan de wijk zich ontwikkelen tot een groen en klimaatrobuust woonmilieu. Of de overcompensatie van €9.400,00 ook voldoende is om de kap van de bomen in fase 4 te compenseren moet blijken uit de kapopgave voor fase 4. Mogelijk zal voor fase 4 een aanvullende compensatie nodig blijken.

Trefpunt Groen Eindhoven