Kapadvies TU Studentenhuisvesting Paviljoen

Advies: positief, mits

Aanleiding 

Het betreft de kap en compensatie van 34 bomen op de locatie van het voormalige gebouw “Paviljoen” op de campus van de TU Eindhoven. Op de locatie wordt nieuwe studentenhuisvesting gerealiseerd, en bijbehorende terreininrichting. De bestaande bouw is enige tijd geleden al gesloopt. Het nieuwe bouwplan bevindt zich nu in de fase van een definitief ontwerp. Waar voorheen 744 wooneenheden voor studenten aanwezig waren, komen er in de nieuwe situatie 1400. De wooneenheden komen in 2 woongebouwen. Daarnaast wordt laagbouw gerealiseerd waar een levendig, sociaal centrum moet ontstaan.  

Afbeelding 1. Project locatie  

Afweging 

In een eerder stadium is TGE al akkoord gegaan met de bestemmingsplan wijziging. Hierin werd duidelijk dat er meer ruimte komt voor groen aan de kant waar het plangebied grenst aan de Dommel. Zo is er de potentie om een soepele overgang te realiseren van natuurgebied naar bewoond gebied. Dat is zeker wenselijk gezien de verwachte toename van gebruik van het gebied.  

Voor het huidige bouwplan zijn herinrichtingen nodig boven en onder de grond. Nieuwbouw wordt gerealiseerd, funderingen aangebracht, materieel moet aan- en afgevoerd worden, en kabels en leidingen moeten aangelegd worden. Om te kijken naar de gevolgen van de werkzaamheden op bestaande bomen, is er een Boom Effect Analyse (BEA) uitgevoerd.  

De BEA concludeert dat er 42 bomen niet inpasbaar zijn op basis van het ontwerp. Daarvan zijn er 6 niet vergunningsplichting. Voorts worden er 4 bomen binnen de projectlocatie verplant naar een nieuwe plek (dit is ook vergunningsplichtig). Ten slotte zijn 2 bomen nog niet meegenomen in de huidige kapaanvraag, aangezien er nog een ontheffing nodig is vanuit de Wet Natuurbescherming. Dit zijn 2 kastanjebomen die scheuren en holtes bevatten in de stam, en moeten onderzocht worden op de aanwezigheid van vleermuizen. Voor het compensatieplan is echter al wel rekening gehouden met deze 2 kastanjebomen.  

Samengevat gaat de kapvergunning om 30 te kappen bomen op dit moment en 4 te verplanten bomen. In een later stadium kunnen we de kapaanvraag voor de 2 kastanjebomen verwachten. Boomgegevens  en locaties staan weergegeven in de tabel en figuur hieronder. 

Afbeelding 2. Boomgegevens van de te kappen bomen 

Afbeelding 3. Planlocatie met bouwvlakken in grijs/ wit. In rood de te kappen bomen, in donkergroen de 4 te verplanten bomen. Lichtgroen zijn de nieuw te planten bomen als compensatie binnen de huidige kapaanvraag. In geel bomen die wellicht in de toekomst geplant worden vanuit een toekomstige kapaanvraag. Deze worden dus nog niet aangeplant! 

De overige 119 bomen op de locatie kunnen behouden blijven, mits met een aantal randvoorwaarden rekening wordt gehouden die in de BEA staan uitgelegd. Het gaat hier bijvoorbeeld om maatregelen om schade aan bomen en verdichting van de bodem te voorkomen, en eventuele bemalingswerkzaamheden af te stemmen met een ETT-er (European Tree Technician).  

Compensatie  

De 30 te kappen bomen zijn getaxeerd en hebben een monetaire waarde van 101.693 euro. Dit bedrag moet geïnvesteerd worden in de aanleg van nieuwe bomen. Het ontwerp voor de compensatie voorziet in een overgang van natuurlijk groen aan de Dommel, via een overgangszone met multifunctionele ruimtes waar inheemse boomsoorten verwerkt worden zoals iep, beuk, haagbeuk, berk (en walnoot), naar een cultuurlijke zone met markante bomen aan de noordkant van de “blauwe loper”. Deze blauwe loper is een nieuw aan te leggen water dat dient als waterberging voor de nieuwbouw. De noordkant van de blauwe loper, aangekleed dus met markante bomen zoals Robinia’s, krijgt een recreatie functie. De zuidkant van de blauwe loper wordt weer meer natuurlijk, met een flauwe oever, oeverbeplanting, en weer inheemse boomsoorten als Wilg en Els.  

In totaal voorziet het compensatieplan in 66  nieuwe bomen en heeft een waarde van 111.645 EUR. Voldoende dus om de totale kap te compenseren. Naast de bomen komen er ook kleinere “struikbomen” (zoals Magnolia stellata en Cornus mas), als ook lagere beplanting volgens de indicatie in de afbeelding hieronder. 

Precieze invulling van plantkeuze en plantlocaties kunnen nog enigszins wijzigen aangezien de plannen nog worden besproken samen met de gemeente Eindhoven en Trefpunt Groen Eindhoven. Meer hierover staat beschreven onder het kopje “Flora en Fauna”. 

Wet Natuurbescherming 

In een eerder stadium, voordat de oude gebouwen gesloopt zijn, is in het kader van de Wet Natuurbescherming al een ecologisch onderzoek uitgevoerd. Destijds was de planlocatie onderdeel van foerageergebied en territoria van vleermuizen. Ook waren er meerdere verblijfplaatsen (kraamkolonie, zomerverblijven en paarverblijven) voor vleermuizen aangetroffen in de gebouwen. Voor de sloop was daarom een ontheffing nodig. Deze is er gekomen door onder andere meerdere alternatieve voorzieningen op te hangen. Voor vleermuizen wordt op dit moment ook een vleermuistoren gebouwd op de campus, tegenover de locatie waar de blauwe loper is voorzien.  

Ook nu weer is een ecologisch onderzoek uitgevoerd voor het kappen van de bomen. Bij 2 bomen zijn weer mogelijke verblijfplaatsen gevonden voor vleermuizen. Deze moeten nog nader worden onderzocht, en worden dus niet meegenomen in de huidige kapaanvraag. Verder blijkt ontheffing niet noodzakelijk. Wel moeten in het kader van de Zorgplicht de bomen worden gecontroleerd op de aanwezigheid van broedende vogels voordat zij gekapt worden. Ook moeten graafwerkzaamheden in 1 richting uitgevoerd worden, zodat aanwezige dieren op de grond de kans hebben om te vluchten. We gaan er vanuit dat deze randvoorwaarden netjes worden opgevolgd.  

Flora en Fauna 

In het ecologisch onderzoek wordt ook aangegeven dat het gebied rondom de planlocatie zeer rijk is aan fauna. Dat gaat van zoogdieren (bever, vos, eekhoorn, egel, marter, etc) tot vogels (valk, ransuil, steenuil, gierzwaluw, etc) tot amfibieën, kevers, libellen, en vlinders. De rijkdom heeft alles te maken met de aanwezigheid van de Dommel op het terrein, zowel als stukken bosgebied die behoren tot het Natuur Netwerk Brabant. Het maakt de TU campus tot een zeer bijzondere locatie, waar bouwopgaves integraal moeten worden bekeken zodat zij ook meerwaarde bieden op dat vlak. Denk daarbij bijvoorbeeld aan het verwerken van waardplanten voor de vlinders, het aankleden van de oevers zodat zij geschikt worden voor amfibieën, het verwerken van dood hout voor keversoorten, en het verwerken van inbouwvoorzieningen in de gebouwen voor de voorkomende vogelsoorten.   

Om de natuur-inclusieve maatregelen op een goede manier te verwerken, is de afspraak gemaakt om het compensatieplan en mogelijke inbouwvoorzieningen nog eens goed te bekijken samen met experts vanuit de Gemeente Eindhoven, TGE en de TU/e. Hoewel het altijd beter is om deze belangen in een eerder stadium mee te wegen, gaan we er vanuit dat we gezamenlijk tot overeenstemming kunnen komen over de exacte acties die nog genomen moeten worden.  

Conclusie 

We zien het maatschappelijke belang en de noodzaak van studentenhuisvesting, we zien dat er voldoende ruimte blijft om de buitenruimte te voorzien van een goede kwaliteit aan groene inrichting, en we zien een compensatieplan dat in de basis goed doordacht is. Wel benadrukken we nogmaals dat de enorme potentie van de locatie voor het vervullen van natuurfuncties maakt dat de compensatieplannen zowel als bouwplannen goed integraal bekeken moeten worden. We gaan er vanuit dat de expertise hierover vanuit de gemeente en vanuit TGE verwelkomd wordt en we samen kunnen zorgen voor natuur-inclusieve ontwikkeling van het terrein. Met die randvoorwaarde gaan we akkoord met de huidige kapaanvraag.  

Uitgelichte afbeelding: Bea Straver