TGE advies Plataanlaan (zuid) Philipsdorp

Het advies luidt: negatief

Aanleiding

November vorig jaar is Trefpunt Groen Eindhoven bijgepraat over de plannen voor de ‘Plataanbuurt’ in het Philipsdorp. Uitgangspunt is, net als bij de eerdere fases van de herinrichting van Philipsdorp (Bazelbuurt, Oud Philipsdorp en de Lijsterbesbuurt) waar mogelijk ontharden en vergroenen en het terugbrengen van de oorspronkelijke (ruim honderd jaar geleden ontworpen) bomenstructuur. 

Na dit overleg heeft Trefpunt Groen Eindhoven de situatie ter plaatse bekeken en kennis genomen van de resultaten uit de Boom Effect Analyse (Cobra). Op basis van de verkregen inzichten heeft TGE op 29 november 2018 teruggekoppeld in principe akkoord te zijn met de voorgenomen herinrichting, met uitzondering van het vervangen van de haagbeuken in de Plataanlaan. 

Op 15 juli 2019 heeft opnieuw een gesprek plaatsgevonden tussen TGE en de ontwerper van het Philipsdorp. In dit gesprek is specifieke aandacht besteed aan het al dan niet behouden van de bomen in de Plataanlaan. Belangrijkste notities uit dit overleg zijn als volgt:

• Ontwerper geeft de voorkeur aan het vervangen van de 10 haagbeuken en 3 valse acacia’s in het zuidelijk deel van de Plataanlaan. Redenen hiervoor zijn:

1. De oorspronkelijke/historische boomstructuur kan daarmee ook voor dit deel van de straat worden teruggebracht (deze stond immers aan de andere zijde van de straat). 

2. Bij herinrichting van het volledige profiel doet zich de mogelijkheid voor om het profiel asymmetrisch te maken, waardoor een boomsoort toegepast kan worden die een grotere kroondiameter heeft omdat er dan aan een zijde van de straat meer ruimte beschikbaar gemaakt kan worden voor de boom (in combinatie met een breder trottoir dan aan de boomloze zijde van de straat).

3. Er kunnen dan platanen in de Plataanlaan gezet worden. 

• Boomtechnisch is het mogelijk 8 van de 10 haagbeuken in te passen en 2 haagbeuken en 3 valse acacia’s te vervangen / compenseren. Het inpassen van de bestaande bomen gaat ten kosten van 4 parkeerplekken die we niet binnen het plan kunnen compenseren.

Afweging

Opererend vanuit de rol van Trefpunt Groen Eindhoven en de belangen die zij vertegenwoordigt blijft TGE bij haar standpunt om de 8 gezonde haagbeuken in te passen in het ontwerp voor de Plataanlaan. Bij een eventuele kapaanvraag voor deze bomen zal TGE dan ook adviseren hiervoor geen vergunning te verlenen, en wel om de volgende redenen:

1. De hoofdreden om niet te kappen is feitelijk dat 8 van de 10 haagbeuken voldoende gezond zijn om in te passen in het nieuwe ontwerp voor de Plataanlaan (afbeelding 1). Op boom 43 en 44 na hebben de haagbeuken allen een levensverwachting van meer dan 15 jaar. De herinrichting maakt het bovendien mogelijk de groeiplaatsen van de bestaande bomen te verbeteren wat immer meer ten gunste komt aan de vitaliteit en conditie van de bomen. 

2. Alternatieven (anders dan kap en compensatie) zijn onderzocht en mogelijk gebleken. De rioolsleuf blijkt elders in de straat gegraven te kunnen worden waarmee de groeiplaats van de bestaande bomen niet in het geding is. Duurzaam behoud blijkt mogelijk en dient dan ook, conform de Verordening Bomen 2015, het streven te zijn. 

3. Tot slot kan op basis van de weigeringsgronden vanuit de Verordening Bomen 2015 geconcludeerd worden dat de belangen van kap (ontwerptechnisch, cultuurhistorisch) niet opwegen tegen de belangen van behoud van de platanen. Vijf van de zes weigeringscriteria zijn van toepassing:

• Natuurwaarde: ja (geeft huisvesting aan vogels, vlinders en insecten)
• Landschappelijke waarde: ja (geeft structuur aan de wijk)
• Cultuurhistorische waarde: nee
• Waarde van stads- of dorpschoon: ja (groene beeldkwaliteit)
• Waarde voor leefbaarheid: ja (waterberging, koelend effect, luchtkwaliteit
• Beeldbepalende waarde: ja (groene beeldkwaliteit)

Wegens aantasting van twee van de drie valse acacia’s (nr. 34 en nr. 46) door de zwavelzwam is het kappen en vervangen van deze bomen gerechtvaardigd. Het vervangen van deze bomen in het zuidelijk deel van de Plataanlaan staat niet ter discussie. 

Conclusie

Het moge duidelijk zijn dat TGE geen gronden ziet om de haagbeuken in het zuidelijk deel van de Plataanlaan te kappen om ontwerptechnische- en cultuurhistorische redenen. Wet- en regelgeving verzetten zich tegen kap. Een bezwaar tegen een mogelijke kapvergunning zou vanwege de hierboven genoemde argumenten voor boombehoud juridisch sterk staan. Opererend vanuit de rol van Trefpunt Groen Eindhoven en de belangen die zij vertegenwoordigd kan TGE dan ook niet meewerken aan het kappen en compenseren van de gezonde haagbeuken. 

Joop van Hout en Lieke Stoffelen