Eindhoven door de jaren heen

Een deel van de werkzaamheden van Trefpunt Groen Eindhoven is het geven van kapadviezen en adviezen op bestemmingsplannen. Op deze pagina wordt inzichtelijk gemaakt hoe deze projecten zich door de jaren heen hebben ontwikkeld, of juist niet. Sommige projecten zijn nog niet klaar, of zijn juist hetzelfde gebleven door het uitbrengen van een negatief kapadvies.

Alle foto's op deze pagina zijn gemaakt door Bea Straver.

 


Herinrichting Judealaan

In de Judealaan werd door omwonenden veel geklaagd over overlast. De wortels van de bomen zorgde voor schade en omhoogkomende bestrating, met valgevaar als gevolg. In het najaar van 2023 is de straat opnieuw ingericht.


generaal Heutzlaan

In het najaar van 2016 klaagden bewoners uit de Generaal van Heutzlaan over overlast van de lindes in hun straat. Daarop volgend hebben boombeheerders met de bewoners ter plaatse gesproken. De overlast die de bewoners ondervonden, bestond uit wortelopdruk, rioolverstopping, het jaar rond last van bloesem en bladval en plak op de auto's en verharding. TGE was geen voorstander van de kap van de 23 lindes. Last, overlast of hinder zijn subjectieve begrippen. De hoofdreden om niet te kappen is was dat de linden gezonde bomen zijn met een hoge levensverwachting in een straat die dit qua breedte ook aankan. Daarnaast zijn de bomen erg hoog opgesnoeid zodat er van zicht of lichtreductie ook geen sprake kan zijn.

Ondanks ons negatieve advies zien wij dat de bomen toch vervangen zijn door een soort wat minder overlast geeft. Wij schreven in het advies al dat andere straten met deze bomen een gelijksoortige last gaven, en dat wij begrepen dat er meerdere parameters waren. We hopen dan ook dat de bewoners van de Generaal Heutzlaan minder overlast hebben van dit soort en zijn blij te zien dat het straatbeeld en het aandeel groen in de straat nagenoeg onveranderd is gebleven.




Jan Heynslaan

Voor het plan “ROOT” – 56 appartementen met een halfverdiepte parkeergarage en gemeenschappelijke fietsenberging aan de Jan Heynslaan in Eindhoven, moesten 27 bomen gekapt en gecompenseerd worden. Naast deze bomen zal ook de rest van het groen aangepast en verbeterd worden. De onderbeplanting van ROOT bestaat straks uit kruidenrijk gras. Het zadenmengsel is geschikt voor gazons die relatief exten­sief gemaaid kunnen worden, verdraagt schaduw en geeft ook in de winter een mooi beeld. Daarnaast worden vaste planten aangeplant die kleur geven aan het park en de tuin. De vaste planten zijn tevens voedselbron, waard- en drachtplan voor bijen en insecten.


Veluwelaan

In 2017 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een negatief kapadvies voor de kap van 50 bomen in de Venuslaan. De laan zou heringericht worden, waardoor er onder andere een extra riool aangebracht zou worden. Ook de verharding van het hele straatprofiel zou vervangen worden. Volgens de gemeente gaven de bomen problemen bij het goed begaanbaar maken van het trottoir. Enerzijds drukte de wortels de bestrating omhoog, anderzijds stonden deze midden op het trottoir.

De bomen hadden een redelijk tot goede conditie. Ons uitgangspunt was dan ook dat het kappen van de bomen de laatste optie zou zijn. Door de herinrichting was er in onze ogen plaats voor het behoud van het groen en het realiseren van maatwerk voor een breder trottoir. Met het negatieve advies gaven wij dan ook diverse ideeën om dit te realiseren. Op de na-foto uit 2022 zien wij meer groen en aangepaste boomspiegels.


Venuslaan

In 2018 was de bestrating in de Venuslaan slecht en de fundering onder de straat was versleten. Het vervangen van de straat boodt de kans om meteen ook het groen aan te pakken. Daar waren wij natuurlijk als de kippen bij!

Wie door de Venuslaan liep zag een laan van prachtige lindebomen op een versteende ondergrond van asfalt, trottoirpanden en stoeptegels. Prachtige laanbomen met slechte groeiomstandigheden dus. Daardoor hebben een paar lindebomen het zwaar gehad en herstelden zij niet meer. De opknapbeurt was een kans om de laanstructuur van lindes op de lange termijn te behouden en te versterken. De meeste lindes bleven behouden en kregen een betere en grotere groeiplaats. Aan de westzijde zijn sommige lindes vervangen door nieuwe omdat deze in slechte conditie waren.


Noodkap Bosfazant

In september 2018 zijn 11 kastanjes gekapt. De bomen stonden in de Bosfazant in Bosrijk en waren flink aangetast door de kastanjebloedingsziekte. Gemeente Eindhoven heeft opdracht gegeven om de bomen met spoed te kappen. Het is nooit leuk als zulke oude bomen moeten verdwijnen. Toch is goed dat de ‘noodkap’ bestaat. Bomen zijn helaas niet voor eeuwig en kunnen door aantastingen (bacteriën, schimmels, wind etc.) soms flink gevaarlijk worden.

Onze ervaring leert dat na een melding snel een zorgvuldige inspectie plaatsvindt. Wanneer er sprake is van een onveilige situatie, worden de bomen snel gekapt. Helaas is het niet altijd goed te zien of een boom een gevaar wordt voor de omgeving, zeker niet voor een leek. Gelukkig hadden de bewoners de gevaarlijke situatie in Bosrijk goed in de gaten.


Herstel Cultuurlandschap singels en hagen

Vroeger stond Eindhoven vol met hagen, rijen knotwilgen en (elzen)singels. Deze behoorden tot diverse boerderijen en dienden daar verschillende doelen. Ze vormden een natuurlijke afrastering, gaven perceelsgrenzen aan en produceerden hout als bouwmateriaal of voor de stook. Begin 2021 werden er singels, elzensingels, bosranden en meidoornhagen aangelegd en aangevuld om dit te herstellen, onder andere in Esp (nabij kruising Kosmoslaan/Oude Gracht) Een mooi initiatief van een beheerder natuurlijke gebieden bij gemeente Eindhoven! Er is gekozen voor inheemse beplanting omdat deze het beste werkt in onze lokale natuur. Hierbij is timing erg belangrijk. Zo bloeit deze beplanting precies wanneer onze insecten vliegen!


Herinrichting en kap Kosmoslaan

Eind 2017 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een positief advies voor de kap van 90 bomen in de Kosmoslaan aan de rand van buurt Luytelaer (Woensel-Noord). De kap was nodig om de Kosmoslaan te revitaliseren, beter aan te laten sluiten op de Dommelvalei en de herinrichting van de Kosmoslaan vanwege het omvormen naar een 30 km/u zone. Ondanks de schaarse compensatie van maar 10 bomen gingen wij na twee onderzoeken toch akkoord. Het bleek dat de te kappen bomen niet vitaal waren, en daardoor weinig natuur- en milieuwaarde hebben. Daarnaast bleek uit onderzoek dat de aanvliegroutes, verblijfs- en foerageergebieden van de aanwezige vleermuizen niet aangetast zouden worden door de kap.

Vijf jaar na de herinrichting zien we een mooie zachte overgang ontstaan naar het natuurgebied. Het ziet er gevarieerd en natuurlijk uit. Je ziet dat de bermen nog best groen zijn, daar waar de gazons nu (september 2022) totaal verdroogd zijn. Door het extensieve beheer krijgen hier de kruiden en grassen een kans beter tegen droogte bestand te zijn. Die komen tot bloei – perfect voor insecten, en dus ook mooier om te zien!


Ton Smitspark

In de afgelopen jaren in het Ton Smitspark flink aangepakt. In 2016 zijn een aantal paden en bankjes vernieuwd. In januari 2017 zijn in het Ton Smitspark 72 populieren, iepen, kastanjebomen en wilgen gerooid. Een belangrijke drijfveer voor de gemeente was dat de meeste bomen in het park richting het einde van een veilige levensduur gingen. Daarnaast waren een aantal bomen ziek en braken er af en toe takken af. Veel te gevaarlijk in een openbaar park dus! Om te voorkomen dat bijna alle bomen in één keer om moesten, Heeft de gemeente Eindhoven besloten een aantal bomen alvast te vervangen. bij deze nieuwe bomen is meteen nieuwe onderbeplanting toegevoegd.

In een later stadium zijn hier ook nieuwe sierheesters en bloembollen aan toegevoegd. Met het toevoegen van de juiste bomen, passende onderbeplanting en een divers aanbod aan nieuwe sierheesters en soort bloembollen is er hard gewerkt aan een biodiverser en groener Ton Smitspark!

Op onderstaande vogelvluchtfoto’s is het omvangrijkste deel van de vervanging van beplantingen te zien. Deze afbeeldingen zijn van gemeente Eindhoven.


Gloeilampplantsoen

Het gloeilampplantsoen; Een iconisch plantsoen vanwege zijn cultuurhistorie en ligging in de stad. Het plantsoen had in de afgelopen jaren een behoorlijk trauma opgebouwd. Het plantsoen is voorloper op de leefbare, gezonde, klimaat adaptieve en innovatieve stad die Eindhoven in het kader van Brainport wil zijn. Ook ecologische gezien is het een bijzondere locatie, die dient als stapsteen voor flora en fauna tussen het “Brainport Park” en de Genneper Parken. Dit plantsoen trekt flora en fauna de stad in.

Het is de gemeente nooit gelukt het plantsoen zelf in bezit te krijgen. In plaats daarvan bleef het in particuliere handen. Het werd verwaarloosd. Er werd in 2012 nog een poging gedaan door een aantal ontwerpers, maar hierna is het plantsoen verwaarloosd, met hekken omsloten, om het vervolgens met bulldozers aan te pakken door de vorige eigenaar. TGE heeft zich altijd hard gemaakt voor het in ere herstellen van het plantsoen, en we waren hoopvol toen we in augustus 2019 een artikel schreven over de overname van het plantsoen in handen van bouwonderneming Goevaers. Helaas werden een maand later in ieder geval 10 vergunningsplichtige bomen gekapt zonder vergunning.

In de afgelopen jaren heeft TGE met de kennis van haar achterban benadrukt: de hoogste prioriteit is hier om de bodem te laten herstellen van de mishandelingen van de laatste jaren. Na het ontwikkelen van een compensatieplan lijkt het langzaam de goede kant op te gaan, mede dankzij toezicht van gemeente Eindhoven. In maart 2022 heeft een van onze coördinatoren samen met de nieuwe eigenaar een van de 23 nieuwe bomen geplant.


P&R Genneper Parken

Eind 2018 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een positief advies voor de kap van 86 bomen ten behoeve van de Park&Ride aan de Aalsterweg (Genneper Parken). Een belangrijke reden voor het positieve advies was de vervangbaarheid van de bomen: de meeste bomen waren gezien hun omvang, soort en verschijningsvorm vervangbaar. Geen van de bomen had een monumentale waarde. Daarnaast was het mogelijk om de voor de vleermuizen belangrijke laanstructuren blijven bestaan, zoals bijvoorbeeld in de Roostenlaan, de Stappendijk en aan het zandpad achter Heihoef. De afstanden tussen twee opeenvolgende bomen zijn kort genoeg gebleven om als vliegroute voor vleermuizen te kunnen blijven fungeren. Langs het zandpad achter Heihoef is de Amerikaanse eiken ongedeerd gebleven, waarmee de vliegroute blijft bestaan. Langs de Stappendijk is een boom gekapt. Echter zijn er langs de Stappendijk vier bomen teruggeplant in open ruimtes waarmee de laanstructuur hier zelfs is versterkt.

Ook zijn er op de bovenste etage van de parkeergarage vleermuiskasten geplaatst en is de parkeergarage aan de zijkant voorzien van vogelvoorzieningen. Dat was een verzoek van Trefpunt Groen Eindhoven.


Mimosaplein

In 2019 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een positief kapadvies voor de kap van 14 valse acacia’s (robinia pseudoacaccia) op het Mimosaplein. Enerzijds zorgde de acacia’s voor verhoogde gevaarzetting door matige tot slechte vitaliteit en diverse aantastingen. Anderzijds maakte de kap en compensatie een totaal herinrichting mogelijk van het Mimosaplein met nieuwe bestrating en meer groen.

Drie jaar later valt het ons alles mee hoe snel de compenserende nieuwe bomen zijn aangeslagen. We zien veel ruimere boomspiegels met onderbeplanting, dat komt de vitaliteit van de bomen ten goede. Daarnaast zien we dat de Robinia op de voorgrond is gehandhaafd.


Steenbreek Tivolilaan

Voor de Operatie Steenbreek heeft de gemeente Eindhoven in 2018 op eigen grond verharding vervangen door groen. Niet alleen in de Tivolilaan, maar ook op vijf andere plaatsen in Doornakkers, Bennekel en Tivoli hebben in 2018 stenen plaats gemaakt voor vlinderstruiken, daglelies, beukenhaagjes, vuurdoorn, zonnehoed, maagdenpalm, krentenboompjes en ooievaarsbek. Stenen eruit en groen er in dus! Het groen geeft extra regenwaterberging en -infiltratie, verkoeling tijdens de zomer en extra leefruimte voor insecten en vogels.


Vergroening Vaalserbergweg

Het aanleggen van een regenwaterriool boodt in 2017 de kans om het bedrijventerrein opnieuw in te richten. Het volledige wegprofiel is aangepast en vernieuwd, waardoor er meer ruimte is voor groen en bomen. Enkele bomen in slechte conditie zijn gekapt. 45 nieuwe bomen werden aangeplant, allen voorzien van ruime groeiplaatsverbetering. Naast deze herplant is het bedrijventerrein verrijkt met groenwaarden in de vorm van (middel)hoge struiken, een strook van schraal gras en wilde bloemen en stroken gazon.


P4 Genneper Parken

In 2012 heeft Trefpunt Groen Eindhoven een afspraak gemaakt met de gemeente: als Fontys sporthogeschool aan de Aalsterweg wordt gerealiseerd, wordt het parkeerterrein aan de Charles Roelslaan achter de hockeyvelden vervangen door groen. We hebben ons destijds hard gemaakt voor groencompensatie van de Sporthogeschool. Die compensatie zou dus plaatsvinden op P4.

De crisis gooide roet in het eten en in 2017 zag de parkeerplaats er nog hetzelfde uit. Het opruimen van P4 is vervolgens beloofd te koppelen aan de realisatie van de Park&Ride, waarvan de bouw in de zomer van 2017 aangekondigd is door de gemeente. Tot onze schrik zagen we nergens de afspraken over de groencompensatie terug! Samen met de Van Abbe Stichting heeft Trefpunt Groen Eindhoven zich toen hard gemaakt om de langlopende afspraak voor het vergroenen van P4 snel zwart op wit te laten zetten, met succes.

Hoe staat het met P4 anno 2022? Tot onze schrik is alleen de laadpaal voor elektrische auto's vernieuwd! Een groene ontwikkeling, maar niet volgens de afspraak rondom de groencompensatie.


Buurtschap te Veld

Aan de Castiliëlaan worden 670 bijzondere woningen gebouwd. De natuur is de basis en de woningen zijn te gast in het landschap. Alle woningen zijn in kleine groepjes verspreid over de 14 hectare en zijn betaalbaar, demontabel én duurzaam. Zo worden auto's verderop geparkeerd en hebben de woningen alleen een eigen terras. De overige buitenruimte wordt gezamenlijk en duurzaam ingevuld, bijvoorbeeld door een gezamenlijke moestuin aan te leggen. De huizen worden verdeeld over kleine buurtschappen, welke 'kamers' worden genoemd. Er is veel rekening gehouden met waterberging, flora en fauna, ecologie en en cultuurhistorie. Naar verwachting zal het hele plan in 2023 afgerond worden.



Di Cambioweg

In augustus 2021 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een positief kapadvies rondom de voorgenomen kap en vervanging van 24 paardenkastanjes aan de Di Cambioweg vanwege aantasting met kastanjebloedingsziekte. De bomen hadden de status “waardevol” en hadden allen een leeftijd van zo’n 60 jaar. In maart 2021 zijn alle bomen geïnspecteerd en hadden enkelen van hen matig tot ernstig leed van de zeer besmettelijke ziekte. Bij een vervolgonderzoek in juni 2021 bleek dat alle kastanjes ziek waren.

Inmiddels zijn alle bomen vervangen. Hierbij is bodemverbetering toegepast, hebben de nieuwe bomen onderbeplanting om bij te dragen aan biodiversiteit en is er rekening gehouden met de functie voor vleermuizen die de oude bomen ook hadden.



De Bunker

In 2018 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een positief kapadvies met een kanttekening op het bestemmingsplan van de De Bunker aan de John F. Kennedylaan. Het voormalige studentencomplex wordt ontwikkeld tot een complex voor woningen, kantoren en horeca. Om deze herontwikkeling mogelijk te maken zijn er in totaal 35 bomen gekapt, welke ruim gecompenseerd zullen worden. Ondanks de goede behandeling van het bestaande groen was Trefpunt Groen Eindhoven het niet eens met de kap van twee gewone esdoorns en een moeraseik. Deze verkeren namelijk in een gezonde conditie en zijn vanwege hun locatie en grootte van waarde voor de beeldkwaliteit, de waterhuishouding, het thermisch comfort en de ecologie.


Mariënhage Dommeltuin

in 2018 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een negatief advies als reactie op het bestemmingsplan rondom de herinrichting van de Dommeltuin bij het kloostercomplex Mariënhage. Dit bestemmingsplan bevatte de realisatie van een oeververbinding over de Dommel in de vorm van een brug ter geleiding van langzaam verkeer. Reden voor dit negatief advies was de verstoring van de beleving bij Mariënhage en de ontbrekende noodzaak voor de brug. De ‘Kanaalstraatbrug’ ligt namelijk op 120 meter afstand, en de ‘Dommelstraatbrug’ op 300 meter. Waarom nog een verbinding?


Vergroening Vestdijk-Hertogstraat

In 2018 gaf Trefpunt Groen Eindhoven een positief advies op het plan van de kap en verplant van 62 bomen aan de Vestdijk. Hiervoor in de plaats kwamen 120 nieuwe gleditsia’s met meer ruimte om te wortelen. In de oude situatie was in het plangebied Vestdijk-Hertogstraat (van 18 Septemberplein tot aansluiting Stratumsedijk) ca. 350m2 groen aanwezig. De bomen hadden te weinig doorwortelbare ruimte en stonden vaak te droog omdat de bodem weinig water opnam. Hierdoor groeide de bomen na amper 20 jaar al niet meer. In de huidige situatie is dat ca. 5.200m2 groen. Dit tezamen met de waterretentie en de plantvakken heeft ervoor gezorgd dat het plangebied Vestdijk-Hertogstraat een stuk groener is!


Clausplein

In 2017 is het plan gesmeed om het Clausplein te vergroenen. Trefpunt Groen Eindhoven heeft zich hard gemaakt voor een klimaatadaptieve ontmoetingsplek in de binnenstad waar ruimte is voor biodiversiteit, schaduw én voor waterberging. Het Clausplein ligt op het dak van de parkeergarage. Vroeger was de gedachte dat er geen groen mogelijk was op zo’n dak. Onder het huidige groen vind je een waterberging van 2000 vierkante meter aan gerecyclede plastic kratjes. Die vangen het regenwater van het plein en van het dak van de Witte Dame op, waarna de planten en bomen het kunnen opnemen. Het overtollige water stroomt naar het regenwaterriool. Op de kratjes ligt een speciale mix van grondstoffen. Via aangebrachte steenwollen kokertjes kunnen de bomen en planten het water opzuigen en gebruiken. Diezelfde waterberging verdampt en verkoelt hiermee ook het terrein.