Die ellendige blaadjes (of toch niet?)

6 oktober 2018

Paulus Hagenaars ziet tot zijn frustratie veel mensen in de weer met bladblazers en harken. 'Weg met dat blad!' Maar het vallend blad heeft wel degelijk nut. Hij schreef er een stuk over.  Als de dagen korter worden en de temperatuur gaat dalen dan gaan de bomen zich voorbereiden op de winterrust. Door voedsel uit de bladeren terug te halen ontstaan de prachtige herfstkleuren. Dit is een overlevingsstrategie met een dubbel doel. Enerzijds om te voorkomen dat ze door de kou en vorst uitdrogen en afsterven en anderzijds leggen ze een warme deken van bladeren voor de komende winter. In gortdroge zomers stoten ze ook een deel van hun blad af, puur om te kunnen overleven. Naaldbomen en de groen blijvende hulst en taxus kunnen door speciale aanpassingen het uitdrogen sterk beperken, maar stoten hun naalden en bladeren doorgaans na een jaar of drie af om nieuwe te maken.

Helaas zijn dode bladeren voor de mens zelden welkom.

Ze verstoppen afvoerputjes, dakgoten, bezorgen de NS vierkante wielen, veroorzaken spekgladde wegen en al die troep loop je nog eens mee naar binnen ook. Ruzies met buren over vallende blaadjes worden zelfs tot aan de rechter uitgevochten en dus maken lawaaierige bladblazers overuren. Maar is die grote schoonmaak nou wel echt zo verstandig? Nou nee, want dode bladeren (en afgevallen naalden) hebben nog een doel.

Allerlei bodemorganismen gaan er mee aan de slag!

Ze maken van de bladeren een vruchtbare luchtige humuslaag. Deze laag beschermt de wortels niet alleen tegen vorst en voorkomt dat de bodemtemperatuur in de zomer te hoog oploopt, dode bladeren zijn ook een belangrijk voedselbron voor regenwormen die de bodemkwaliteit met hun pierenpoep verbeteren. Met hun gegraaf houden zij ook de bodem luchtig en voorkomen daarmee dat de kritische waarde onder de 12% daalt, het punt waarin wortels beginnen afsterven. Charles Darwin die ze uitgebreid bestudeerde noemde de regenwormen niet voor niets 'de ploegen van moeder aarde'. Lees in het volgende deel meer over de verslemping, dodelijke UV- straling, hoe Engeland kon ontsnappen aan de hongerdood en, toch netjes met blad. Paulus Hagenaars (gepensioneerd bomenverzorger, cologisch hovenier en IVN natuurgids) PS heb je je al opgeven voor de herfstwandeling van Paulus 17 oktober?