Groenbeheer met een groene aanpak
24 november 2022
In Eindhoven is Ergon verantwoordelijk voor het onderhoud van gemeentelijke buitenruimtes van 4 stadsdelen en de Parken. Behalve een groene organisatie zijn zij een sociale organisatie. Ergon helpt mensen met een bijstandsuitkering of arbeidsbeperking een passende baan te vinden. We spraken met Dennis Heinsbergen en Harrie van Iersel over de verandering in het groenbeheer van Ergon. Met de komst van de participatiewet in 2015 kregen zij namelijk te maken met een andere en mindere werkstroom, waarbij mensen meer met het doel kwamen om uiteindelijk ook weer door te stromen naar een andere baan.
Met deze mindere werkstroom kwam een andere manier van groenonderhoud. Waar eerst het beleid gold om alles te verwijderen en te vernietigen wat niet thuishoort in plantvakken, wordt nu veel meer gekeken wat er echt noodzakelijk is. Door het verwijderen van ongewenste beplanting, voor sommigen ‘onkruid’, worden namelijk ook ecologische processen verstoord. Onkruid verbeterd de bodemkwaliteit en is onderdeel van een ecologisch proces. Wanneer het zijn werk heeft gedaan, verdwijnt het vanzelf weer en maakt het plaats voor een andere bodemverbeteraar.
Beeldkwaliteitsplannen
Het beheer van het Eindhovens groen werd dus eerst gedaan op basis van frequentiebestek. Alles werd volgens planning gemaaid, geschoffeld, verwijderd en gesnoeid. Door het toepassen van beeldbestek wordt alleen gewerkt wanneer het beeld niet meer voldoet aan de gewenste omschrijving in het beeldkwaliteitsplan. Er werd getest met het nieuwe beheer in Tongelre. Dit zorgt niet alleen voor een betere bodem en het voorkomen van verstoorde ecologische processen, maar ook voor meer tijd, meer rust en meer mogelijkheid tot begeleiding van de werknemers van Ergon.
Missie bladgoud
Ondanks de nieuwe beheermethode bleef zwerfafval een probleem in Tongelre. In de binnenstad worden daar Glutton afvalzuigers voor ingezet. Helaas zorgen de grotere oppervlaktes en andere soorten zwerfafval in Tongelre ervoor dat de Glutton hier minder geschikt bleken. Er werd een andere machine aangekocht. Door een technische fout moest deze terug, waardoor het team van Ergon een vervanger te leen kreeg. Per toeval kwamen zij erachter dat deze zich erg goed leende voor het opzuigen en van bladafval, om dit vervolgens terug te brengen in de plantvakken.
Deze theorie werd twee jaar lang onderzocht door het 3 wekelijks meten en vergelijken van de temperatuur, vocht, bodemleven en groei van beplanting met en zonder mulch. Na twee jaar was duidelijk te zien dat deze zogeheten ‘mulch’ de bodem verrijkt, onkruid en zon tegengaat en voor een betere waterberging en meer bodemleven zorgt. Na 2,5 jaar was daar missie bladgoud. Gemeente Eindhoven heeft de pilot van Ergon geadopteerd waardoor deze methode sinds 2021 in heel Eindhoven toepast is.
Aandacht voor groeiplaats en grondsoort
Missie bladgoud laat zien hoe belangrijk de groeiplaats is voor beplanting. In de Tongelresestraat viel op dat de beplanting in een aantal vakken niet goed aansloeg. Het bleek dat deze beplanting niet goed paste bij de grondsoort, en daardoor minder overlevingskans had. Door te kiezen voor inheemse planten die passen bij de grondsoort zou er minder bewatering en onderhoud nodig zijn. Deze theorie werd getest door in het plantvak in de Tongelresestraat een heidelandschapstype toe te passen. Er is gekozen voor heidelandschapstype, passend bij onze Eindhovense grondsoort. Door de verschillende heide- en grassoorten in groepen van drie tot vijf planten te plaatsen ziet het er als een natuurlijk heidelandschap uit en worden gaten voorkomen omdat de planten elkaars plaats overnemen.
Door minimaal in te grijpen en kruiden af te knippen worden voedingsstoffen, opgenomen in de wortels, behouden en het ecosysteem van het plantvak zo min mogelijk verstoord. De nieuwe beplanting werd goed ontvangen door buurtbewoners. Ergon heeft met de uitvoer van dit project met minimale inzet, maar voor zowel gemeente Eindhoven als voor Ergon een maximaal resultaat behaald. Door vanaf 2023 samen met gemeente Eindhoven te gaan werken in een “Bouwteam” zal er steeds opnieuw worden gekeken naar het groenbeheer maar ook aan het betrekken van buurtbewoners. Hiermee werken ze vanuit vier thema’s;
- Duurzaamheid;
- Ecologie;
- Burgerparticipatie;
- Social return.
TGE ziet alleen maar goede ontwikkelingen, en heeft veel bewondering voor het doorzettingsvermogen en lef, door het voortdurend proberen en testen van nieuwe mogelijkheden die de huidige groenvoorziening vraagt. We zouden graag zien dat deze trend doorzet, niet alleen op bedrijfsniveau maar ook in de wijk. Dus bent u nog onkruid aan het plukken en blad aan het verwijderen? Probeer wat nieuws voor de bodem!
'Het verstoren van de bodem creëert werk’ – Dennis Heinsbergen
Foto's: Ergon